Defterimden

Türk lirası uzun bir süredir sürekli olarak değer kaybediyor.  Bu değer kaybı sadece nominal kur hadlerinde değil reel kur hadlerinde de önemli miktarlarda. Bu düşüş hedeflenen ve planan politikalarla olmadı. Bilakis, kurların düşmesini önlemek amacı ile milyarlarca dolar satıldı. Liranın sürekli değer kaybetmesi başta enflasyon olmak üzere birçok sorun çıkarırken kurlardaki düşüşün ihracata ve dış açıklara yardım edebileceği görüşü de sıklıkla, olayın olumlu yanı olarak, öne sürüldü . Bu görüşü savunanların hareket noktası ise standard ekonomi prensipleri idi. Standard ekonomi prensiplerine bakarsanız bu kadar değer kaybının Türkiye'nin uluslararası rekabet gücüne önemli katkıda bulunmasını umarız.  Zira, değeri düşen paranın ihracatı artırması ve ithalatı azaltması doğal bir sonuç olarak düşünülür.  Türkiye'de düşük kurdan doğal olarak beklenenler gerçekleşti mi? Bu soruya cevap vermek için önce nominal ve reel olarak kurda oluşan değişimlere bir göz atalım. Türk lirasındaki

IMF pandemiden dolayı ödemeler dengesi hasar gören ülkelere likitide kolaylığı sağlamak için 650 milyar dolar kadar yeni SDR (Special Drawing Rights, özel çekme hakları) tahsisi (SDR allocation) kararı aldı. Bu karar bizim medyada ve görebildiğim kadarı ile sosyal medyada da Türkiye'ye havadan 6,5 milyar dolar civarında bir paranın IMF tarafından hibe edileceği şeklinde yorumlandı.  Hatta, son günlerde düşen döviz fiyatlarında bunun etkisinin olduğunu söyleyenler bile var.  Bu yorumlar doğru değildir.  Yanıltıcıdır. Tüm bunlara bakınca, konunun tam olarak anlaşılmadığı çok açık.  Umarım bu yazı SDR tahsisi ve kullanımı hakkındaki bir takım kafa karışıklıklarını giderir. SDR IMF tarafından yaratılmış hibrid bir para birimidir.  Aralarında IMF ve Dünya Bankasının da olduğu birçok uluslararası kurum da SDR'ı hesap birimi olarak kullanmaktadır.  Bu konuda daha geniş bilgiye benim Küresel Ekonomi Düzeni Kurumlar ve Kurallar (Remzi Kitap, 2020) isimli kitabımdan ulaşabilirsiniz.  Bur